Uns panos moi utís

Estou enferma, facía tempo que non levaba panos na mochila. E cando estou enferma, póñome melancólica – seica o tempo outonal tampouco axuda, seica os astros aliñáronse nesta fría noite de novembro, ou pode ser que aqueles seis meses sen aproveitar da boa compañía da miña familia e do meu lar entraron en xogo. O caso é que estaba usando os panos, esta maña, ao pasar pola Kale Nagusia (Rúa Maior) de Iruñea, para soarme e levei os ollos no ceo, cheo de nubes a piques de escorrerse por riba das nosas cabezas. Boto unha mirada nas paredes que me rodean, feitas de pedra e non podo impedir unha leve comparación coas rúas de Compostela, serenas, co cuadriculado dos anacos de roca case perfecto, tecidas como unha arañeira arredor da Praza da Quintana.

Xa está, tornamos ao que adoito chamar a miña lei de Godwin: sempre que caen as follas dos carballos e que o vento se levanta, entrou nunha letarxia sentimental, na que calquera alento, calquera barullo de paso recórdanme unha época (sequera tan lonxe na cronoloxía) onde todo era máis poético, e onde finalmente puiden identificar e poñer un nome sobre un sentimento que ía sentir poucos meses despois – sabedes todas a que palabra me estou referindo, forma parte deste patrimonio cultural.

Pois si, un tempo marcado pola xuntanza de elementos que se achegan mais ben ao campo lexical do namoramento, o que coñecemos todas. Boto de menos o orballo velaíño que caia na xanela ; boto de menos a linguaxe poética, o ton case lírico co cal practicaban comigo a lingua de Castelao ; boto de menos a franqueza das avoas, coas costas trochadas de tanto marisco ; boto de menos o fulgor da arquitectura picheleira, lonxe do feísmo das aldeas ; boto de menos o cheiro do cocido da señora Fina, os martes despois de clase ; boto de menos a mensaxe inesperada dun amigo que me animaba para ir a unha foliada.

Soa moi clixé pero ao final son principios que decidín incluír na miña Lei de Galeguidade: un pequerrecho refuxio no cal auto-invítome sempre que se achegan os primeiros indicios do inverno. Un xardín, que non ten data de peche, e que tento espallar ao meu redor, contraatacando os tópicos eslamiados que nós temos da Galiza. De feito, podería ser unha boa embaixadora, agachada detrás dun nesgo sentimental, iso si, pero con bos argumentos. Malo será.

Abrín o paquete de panos e collín o primeiro. Eses panos, de marca branca do supermercado con cheiro a menta, hoxe sérvenme igual para soarme o nariz como para chorar da – si, vou finalmente mencionala – morriña.